I nderuar Kryeministër,
Të nderuar përfaqësues të Bashkimit Evropian dhe vendeve partnere,
Të nderuar përfaqesues të OECD/SIGMA,
Të dashur partnerë dhe kolegë,
Ju uroj mirëseardhjen në këtë takim të bashkëorganizuar me partnerin OECD/SIGMA-n, takim që shënon në një moment reflektimi mbi progresin dhe sfidat tona për avancimin e Reformës në Administratën Publike, si pjesë integrale dhe e pandarë e angazhimit të palëkundur të Qeverisë Shqiptare për modernizimin e të gjithë aparatit shtetëror, si dhe për përgatitjen për sfidën historike e të një here-në-jete, atë të aderimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian brenda kësaj dekade.
E ndërkohë që administrata operon nën presionin e reformave, afateve dhe ngarkesave të vazhdueshme, janë pikërisht momentet si ky që na japin hapësirën për të njohur, vlerësuar, por dhe parë përmes një lenteje objektive arritjet dhe punët që mbeten ende përpara.
Pikërisht kemi sot mundësi të diskutojmë mbi një prej mekanizmave më prestigjiozë të monitorimit të administratës publike në Ballkanin Perëndimor, sikurse është Raporti i Vlerësimit për Shqipërinë i OECD/SIGMA. Më shumë sesa një analizë teknike, ky raport i ngre një pasqyrë të pagënjeshtërt progresit, por edhe sfidave të Shqipërisë dhe është një dëshmi konkrete e pjekurisë së administratës sonë ndaj standardeve evropiane.
Sot, kemi një administratë që jo vetëm matet, por performon ndjeshëm ku sikurse do të shpjegohet më në detaje nga kolegët e SIGMA, Shqipëria në shumë indikator ruan në mënyrë solide lidershipin në rajon. I gjithë procesi i vlerësimit është paraprirë nga një punë pothuaj 6 mujore ku është dhënë përgjigje 1536 pyetjeve nga kolegët përgjegjës të administratës publike, për të cilët falenderimet nuk janë asnjëherë mjaftueshëm, por dhe përmes Z. Virant, Drejtorit të Përgjithshëm i SIGMA prezent sot këtu me ne dëshiroj ti falenderoj po ashtu ekspertët që u angazhuan intensivisht për të garantuar që zhvillimet të mos mbeten pa u evidentuar.
Analiza e SIGMA-s është një dëshmi e rrugëtimit progresiv të Shqipërisë në reformën e administratës publike duke e pozicionuar lider rajonal në disa sektorë dhe fusha kyce, përfshirë këtu, manaxhimin e financave publike, qeverisjen digjitale, manaxhimi i burimeve njerëzore dhe zhvillimin e politikave.
Të gjithë ato elementë që përbëjnë konstelacionin e qeverisjes digjitale në Shqipëri, përmes raportit konfirmojnë se transformimi i shërbimeve publike është më shumë se thjesht një reformë – është një realitet i prekshëm i bazuar për së pari në standarde, standarde këto që do të ngrihen në një tjetër nivel po brenda këtij viti përmes asistentit virtual të e-Albanias dhe e-Albania 2.0.
Por ajo çfare vlen më shumë të theksohet është se SIGMA ka vlerësuar avancimin në Shqipërisë në gatishmërinë dhe maturitetin e qeverisjes digjitale, por edhe në thjeshtimin e procedurave dhe uljen e barrës administrative. Këto nisma nuk janë vetëm përmirësime teknik, por një ndryshim rrënjësor në mënyrën si shteti ndërvepron me qytetarët e tij.
Manaxhimi i shërbimit civil si dhe për atraktiviteti i punësimit në administratën publike vlerësohet gjithashtu pozitivisht, edhe në saj të zbatimi të reformës së pagave duke çuar pagën mesatare në administratë në 968 Euro tashmë, pothuajse dyfishin e nivelit të vitit 2013, si dhe zbatimin e një pakete të targetuar fleksibiliteti në punë. Së fundi këtyre përpjekjeve u është shtuar dhe garantimi i mjediseve dinjitoze të punës, përmes riorientimit tërësor të shfrytëzimit të shtetërore në funksion të ndërtimit të komplekseve të godinave të reja për adminsitratën publike.
Menaxhimi i financave publike mbetet një nga fushat ku Shqipëria kryeson me vlerësimet më të larta rajonale, duke garantuar transparencë dhe llogaridhënie, me fokus të vecantë zbatimin në praktikë të auditimit të brendshëm, cilësisë së kornizës së prokurimit publik dhe efektivitetin në praktikë të sistemit të shqyrtimit të ankesave për prokurimin publik, fusha ku Shqipëria mbetet një lider i padiskutueshëm.
Natyrisht përpos arritjeve të evidentuara, mbetet ende rrugë përpara në disa fusha me ndjeshmëri të lartë për mirëfunksionimin e adminsitratës, pasi nuk është dhe nuk mund të mbetet qëllim në vetvete që Shqipëria vlerësohet me pikëzim të lartë, ose mbi vendet et tjera të rajonit: qëllimi ynë është një dhe i vetëm: të sjellim standardin evropian në Shqipëri, jo sepse e kërkon Brukseli, por sepse standardi evropian nënkupton as më pak e as më shumë“ qytetarin në qendër, ekonomizimin dhe modernizimin e punës në administratë.
Ndaj me këtë vision në mendje, në fillim të kësaj jave kemi publikuar për konsultim publik Strategjinë e Reformës në Adminsitratën Publike, produkt i një pune më shumë se një vjecare e gjysëm me kolegë e partnerë për të konkretizuar me hapa e veprime zbatimin e standardeve evropiane në Shqipëri, sipas zotimeve që kemi marrë në kuadër të procesit të negociatave përmes Udhërrëfyesit për Reformën në Administratën Publike.
E teksa përgatitemi për negociatat, në këtë rrugë me një drejtim, nevoja për kapacitete do të vijë duke u shtuar. Ne ecim me bindje se duam të ndjekim një qasje të zgjuar për të optimizuar kapacitetet tona, jo domosdo për t’i shtuar ato, kur nuk shihet me vend të shtohen, por të riorientohen drejt atyre sektorëve dhe fushave që gradualisht do të diktojë vetë procesi.
Gjithashtu, mbetet thelbësore, se teksa vijojmë me negociatat e anëtarësimit, proces që nënkupton përthithjen e të gjithë korpusit ligjor të BE-së në legjislacionin shqiptar, të mos humbasim kurrsesi vëmendjen nga nevoja e domosdoshme për të shmangur maksimalisht cdo barrë administrative të tepërt që mund të krijohet për qytetarët dhe bizneset nga vrulli i adoptimit të standardeve evropiane, proces në të cilin kanë kaluar të gjithë vendet që i afrohen vijës së finishit.
Ky vizion është tashmë në lëvizje, për të adresuar me shumë seriozitet rekomandimet e raportit për garantimin e standareve më të larta garancie dhe për trupën e nivelit të lartë drejtues, gjetjet për vendosjen e një sistemi të ri llogaridhënieje të institucioneve të varërisë, sikurse do të duhet të adresojmë një prej rekomandimeve të SIGMA ku shqipëria ka vlerësimit më të ulët, numri shumë i lartë i institucioneve me natyrë administrative, sikurse janë entet publike, që raportojnë vetëm në Kuvend.
Diktuar dhe nga nevoja e ngutshme e adresimit të këtyre problematikave, do të paraqesim brenda muajit mars për konsultim publik ndryshime në dy projektligje hartuar me asistencën e projektit EU4GG, përkatësisht:
– Ligjin nr. 152/2013 “Për Nëpunësin Civil”
– Ligjin nr. 90/2012 “Për Organizimin dhe Funksionimin e Administratës Shtetërore”
Ku është rikonceptuar jo vetëm funksionimi i aparatit adminsitrativ, optimizimi i proceseve të punës në administrate, si dhe kontroll dhe monitorim më i strukturar i mënyrës se si perfomon një institucion, jo vetëm një zyrtar publik.
Në fund, dua të theksoj se Raporti i SIGMA-s na ka dhënë një pasqyrë të progresit të deritanishëm, por edhe një hartë të qartë për hapat e ardhshëm.
Megjithatë, mbi të gjitha, përgjegjesia për këtë reformë është e jona. Pronësia mbi këtë reformë është e jona. Dhe Shqipëria ka guximin, ka vizionin, por mbi të gjitha ekipin për të realizuar këtë reformë me shumë sukses.
Faleminderit shumë të gjithëve!